Bir Sezen Aksu şarkısı olan Namus’la başlamazsak olmaz:
Bir türlü karşıma çıkmadın namus
Nihayet bir yerde rastladım ama
Utançtan yüzüme bakmadın namus
Dedin ki yorulma gelmiyor sesin
Gayretleri boşa gitti herkesin
Kimseyi yanına sokmadın namus
Namuslu görünmek kimlere kalmış
Zenginmiş, fakirmiş, halkmış, kralmış
Gördüm ki kimseyi takmadın namus
Hadi hadi yandan
Seni sevenleri sen sev istedim
Kıvılcım aradım alev istedim
Bir tek mumu bile yakmadın namus
Yoruldum uslu dur yapma demekten
Yüzyıllardır namussuzluk etmekten
Bir türlü uslanıp bıkmadın namus
Hadi hadi yandan
Honor; gurur, onur
Purity; saflık, temizlik
Kısacası, kelimeyi İngilizceye tercüme ettiğimizde, kelimenin anlamını kaçırdığımız bir kavram namus. Bizdeki gibi bir karşılık yok İngilizce’de. Ümit Yaşar Oğuzcan da dememiş mi “Aradım yıllardır seni her yerde, Bir türlü karşıma çıkmadın namus”. Namus kavramı sözlüğünde ve dilinde olmayan bir toplumda yaşadığınızı düşünebiliyor musunuz? Bu kavramla doğup büyüyen insan için bunu düşünmek çok zor.
Bizdeki namus nedir peki? Tabi ki daha çok kadını ilgilendiren ve kadının cinselliği ile ilişkili bir kavram. Ancak erkekler için de kullanılan bir hali var. O da, yalan-dolandırıcılık gibi anlamlar taşır çoğunlukla. Yani kadının namussuzu ile erkeğin namussuzu başka şeyler anlatır bize. Neden böyledir bu? Cinsellikle ilgili suçların hepsi kadından geçer?
Biz kadınlar onu (namusu) toplum değerlerimiz gereği, evlilikte takas etmek üzere koruruz. Bir takas aracı öyleyse namus, simgesi de kandır. Başını örten kadındır, masumiyetini yitiren kadındır, orası burası açılan kadındır, kuyruk sallayan kadındır, işveli cilveli olan kadındır.. Ne çok sıfat kullanılır kadın için, ve bu sıfatların hepsi toplumun bireylerinin anası, kız kardeşi, kızı, teyzesi, halası, yengesi içindir; bütün bu kadınlar bilir o sınırların ağırlığını.
Oysa namus dediğimiz bir oyundur, herkes aldanabilir, insan onu koz olarak kullanılabilir. Gerçek olduğu zaman ise cinayet aracı bile olabilir. Oysa kim namusludur aslında kişinin kendisinden başkası bilmez. Herkes konuşur ama biri bilir. Öyleyse ne konuşuruz biz?
Demek ki,
Hadi yandan!
Evla
Yazmasam Delirecektim 